Statpeden ulmieguvvie 2012-2016

Statpeden siebriedahkemandaate lea viehkiehtidh guktie maanah, noerh jïh geerve almetjh sjïere lïerehtimmiedaerpiesvoetigujmie nuepiem åadtjoeh eadtjohkelaakan meatan årrodh ööhpehtimmesne, barkosne jïh siebriedahken jieliedisnie. Statped edtja våajnoes årrodh aktine tjïelke sjïerepedagogeles profijline, jïh tjïelke dïenesjigujmie. Barkoe edtja viedteldihkie årrodh maanagïertelaakesne, ööhpehtimmielaakesne jïh geerveööhpehtimmielaakesne.

Statped Bïevnesem St.nr. 18 (2010-2011) Læring og fellesskap dåarjohte, jïh aktem ulmieguvviem hammode mij geajnoem vuesehte 2016 raajan.

Ulmieguvvie evtiedimmiem buerkeste mij dorjesåvva dan nænnoestamme jarkelimmien tjïrrh Statpedeste. Ulmieguvvie barkoen våaromem tjïelkeste akten nasjovnaale jïh aktelaaketje etaaten vööste, jïh lea akte våarome gosse edtja hammoem jïh sisvegem vijriesåbpoe soejkesjidh.

Ulmieguvvie våaromem beaja dejtie frïehtenjaepien dåarjoeprievide dajvide, jïh vuesehte guktie edtja våaroehtidh. Ulmieguvvie edtja hoksedh jarkelimmieprosesse tjïelke sjædta Statpeden utniejidie, barkijidie jïh laavenjostoeguejmide.

Statped akte sjïerepedagogeles dåarjoedïenesje tjïeltide jïh fylhkentjïeltide, jïh lea akte tsevtsiedæjja juktie dejtie sjïerepedagogeles faagesuerkide govleme, vuajnoe, gïele/soptsestimmie, åådtjeme aajlamïrhtoe, gellielaaketje learoetsagkesh jïh bieljehtstjelmehtsvoete evtiedidh. Aktene jienebefaageles perspektijvesne Statped edtja viehkiehtidh guktie fïerhte utnije aktem hijven faalenassem åådtje.

Utnijigujmie jarngesne Statpeden visjovne «Seammavyörtegsvoete jïh haalveme», geajnoem vuesehte akten sjïehtedamme jïh feerhmeles lïerehtæmman maanide, noeride jïh geerve almetjidie sjïere lïerehtimmiedaerpiesvoetigujmie. Juktie daajroes dïenesjh utniejidie sjugniedidh, dellie vihkeles sjædta Statpeden råållam tjïelkestidh goh dåarjoevedtije jienebi aktööri gaskem, daennie siebriedahkestillemisnie.

Juktie gorredidh Statped akten etaatese evtiesåvva mij lea utniji daerpiesvoetide sjïehtedamme, dle vaajteles aktine lïhke laavenjostojne utnijesiebriejgujmie.

Statped aktem sjïere maahtoem åtna lïerehtimmievierhtiej bïjre maanide, noeride jïh geerve almetjidie sjïere lïerehtimmiedaerpiesvoetigujmie. Dej båetiji jaepiej sæjhta akte vihkeles laavenjasse årrodh teknologijem siebriedahkesne evtiedidh jïh åtnose vaeltedh, mij maahta aevhkine sjïdtedh fïereguhten utniejasse.

Sïjhtebe gaajhki raeriej åvteste gijhtedh mejtie åådtjeme barkosne ulmieguvvine.

Daelie dïhte vihkielommes barkoe aajmene, gidtjh ulmieguvviem åtnose vaeltedh vihtiestimmien tjïrrh, jïh daahkoejgujmie nïerhkedh mah ektesne darjoeh guktie Statped tjïelke, våajnoes jïh daajroes vååjnoe.

Jïjnjh heelsegh

Tone Mørk Direktööre Statped

Bïevn St.nr. 18 jarkelimmiem Statpedeste buerkeste. Akte vihkeles aalkoe våaroemasse lea Midtlyngs-moenehtsen raeriestimmie. Moenehtsen mandaate lij goerehtidh guktie maahta lïerehtimmiefaalenassem maanide, noeride jïh geerve almetjidie bueriedidh, mah sjïere viehkiem jïh dåarjoem daarpesjieh. Dej vihkielommes teemaj gaskem lij guktie barkoelaavenjassh jïh barkoejoekedimmie ektievoeti gaskem Statpedesne jïh pedgogeles-psykologeles dïenesjisnie (PP-dïenesje) juakasuvvieh.

Bïevn St. nr. 18 raeriestimmine Midtlyng-moenehtsistie vijriesåbpoe barka, gusnie Statpeden maahtoejarngh jeehtin lij daerpies tjïelkestidh mah daerpiesvoeth jïh dåarjoeh Statped maahta jïh byöroe gorredidh, jïh maam maanagïerte, skuvle jïh PP-dïenesje jïjtje byöroeh gorredidh.

Gosse tjïelth jïh fylhkentjïelth dåarjoem daarpesjieh, dellie daamtaj maanaj jïh noeri bïjre mah gellielaaketje daerpiesvoeth utnieh. Jis edtjin bïhkedimmiem åadtjodh ovmessie faagesuerkine dellie tjïelth jïh fylhkentjïelth tjoerin jïjnjh ovmessie jarngine govlehtalledh. Midtlyng-moenehtse vïenhti daate faalenassestruktuvre idtji sjïehth gosse edtji maanaj, noeri jïh geerve almetji gellielaaketje daerpiesvoeth gorredidh. Moenehtse aaj vuesiehti lij daerpies Statpdem jarkelidh juktie ellies jïh iktedamme dïenesjh buektiehtidh.

Man åvteste lij daerpies Statpedem jarkelidh maahta naemhtie buerkiestidh:

• seamma nuepieh Statpeden dïenesjh åadtjodh tjïeltide jïh fylhkentjïeltide (lïhkebisnie)
• elliesåbpoe goerkese gïeh leah Statpeden utnijh
• elliesåbpoe strategije juktie bijjiemaahtoem evtiedidh jïh nuhtjedh
• tjïelke veanhtadimmieh Statpedese goh akte 3-linjadïenesje
• tjïelkebe profijle utniejidie jïh barkijidie

Statpeden siebriedahkestilleme lea viehkiehtidh guktie maanah, noerh jïh geerve almetjh sjïere lïerehtimmiedaerpiesvoetigujmie, nuepieh åadtjoeh eadtjohkelaakan meatan årrodh ööhpehtimmesne, barkosne jïh siebriedahken jieliedisnie.

Statpede edtja dåarjojne årrodh tjïeltide jïh fylhkentjïeltide, jïh tsevtsiedæjjine årrodh juktie dejtie sjïerepedagogeles faagesuerkide vuejneme, govleme, gellielaaketje learoetsagkesh, gïele/soptsestimmie, åådtjeme aajlamïrhtoe jïh bieljehtstjelmehtsvoete evtiedidh. Daate edtja viehkiehtidh guktie fïereguhte utnije aktem hijven sjïerepedagogeles faalenassem åådtje. Ööhpehtimmielaake jïh Bïevn. St. 18 leah dïhte våarome Statpeden barkose. Bïevnesen kap. 6.2.2. Statpeden göökte åejviebarkoeh buerkeste:

1. Statpede edtja dïenesjh vedtedh tjïeltide jïh fylhkentjïeltide mah lïerehtimmielaaken nænnoestimmieh dåarjoehtieh akten seammavyörtegs, sjïehtedamme jïh feerhmeles lïerehtimmien bïjre maanide noeride jïh geerve almetjidie sjïere daerpiesvoetigujmie. Statped edtja dïenesjh vedtedh dovne indivijde- jïh systeemedaltesisnie.
2. Statped edtja maahtoem evtiedidh dennie sjïerepedagogeles faagesuerkesne, jïh edtja praksise- jïh dotkemebaseradamme maahtoem vihtiestidh, leerehtidh jïh sjïehtesjidh.

Stoerredigkie lea jååhkesjimmiem vadteme dejtie golme ulmide mejtie Bïevn. St. 19 lea Statpedese bïejeme:

Ulmie 1: Statped akte tjïelke jïh stïeresne dïenesjevedtije sjïerepedagogeles dåarjoste tjïeltide jïh fylhkentjïeltide. Statped dïenesjh vadta dovne indivijde- jïh systeemedaltesisnie, jïh gaajhkh tjïelth jïh fylhkentjïelth seammavyörtegs nuepieh åadtjoeh Statpeden dïenesjh nuhtjedh.

Ulmie 2: Statped dam bijjemes maahtoem åtna sjïerepedagogeles faagesuerkiej sisnjeli, jïh eadtjohkelaakan viehkehte daam daajroem jïh maahtoem geerjehtidh daejnie suerkine.

Ulmie3: Statped aktem strategijem åtna guktie edtja suerkieh våaroehtidh dotkeme- jïh evtiedimmiebarkose (DoE), jïh lea akte laavenjostoeguejmie universiteetide jïh jïlleskuvlide.

Goh etaate Statped edtja tjïelke, våajnoes jïh daajroes årrodh, jïh dam edtja vuejnedh Statpeden aarvojne: stïeresne, seahkarimmie jïh kvaliteete.

Orre Statped njieljie jienebefaageles dajvejarngine öörnesåvva (noerhte, gaske, jillie jïh åarjel-luvlie), jïh aktine åejviekontovrine mij dam ikteden funksjovnem åtna dejtie faageles åejviefunksjovnide jïh laantenvijries reereles funksjovnide, stuvreme jïh evtiedimmie lïerehtimmievierhtijste jïh skuvlestuvreme.

Dah dajvh leah seammalaakan öörnedamme, dovne faageles jïh reereles funksjovni sisnjeli. Gaajhkh dajvh edtjieh maahtoem utnedh Statpeden govhte faagesuerkiej sisnjeli, vuejneme, govleme, gïele/soptsestimmie, gellielaaketje learoetsagkesh, åådtjeme aajlamïrhtoe jïh bieljehtstjelmehtsvoete. Man gellie jïh man stoerre faagegoevtesh edtjieh årrodh sæjhta dajveste dajvese jeerehtidh. Statped noerhte edtja aktem jïjtse laantenvijries goevtesem utnedh dejtie laavenjasside mah leah ektiedamme saemien sjïerepedagogeles dåarjose (SEAD).

Aarebi Statped lij öörnedamme luhkieakte jïjtjeraarehke maahtoejarngine mej maahtoe sjïere faagesuerkine. Daejnie jarkelimmine Statpeden barkijh sijhtieh sijjen råållam gaavnedh aktene jienebefaageles dajvebyjresisnie. Identiteete serteste aktede jïjtse jarngeste akten orre siebriestruktuvrese. Dan sjïekenisnie dle aarebi jarngenommh haajpanieh.

Tseegkeme barkoevuekieh sijhtieh haesteme sjïdtedh, jïh orre tseegkesuvvieh. Sæjhta aktem jienebefaageles byjresem evtiedidh viehkine guhkiedidh jïh tseegkedh faageles nasjovnaale jïh regijovnaale sijjieh.

Akte evtiedimmie akten tjåenghkies gïehteldimmien vööste edtja hoksedh abpe Statped seamma haaran evtiesåvva. Dellie utnijh jïh laavenjostoeguejmieh buerebelaakan sijhtieh daejredh mij tïjjen åvtese heannede. Statped edtja vååjnedh goh akte aktelaaketje etaate aktine tjïelke profijline, jïh seammavyörtegs dïenesjigujmie abpe laantesne.

Jienebefaageles regijovnh edtjieh viehkiehtidh aktem tjïelke öörnedimmiem sjugniedidh, nænnoes faagebyjresh tseegkedh jïh iktedimmiem faagesuerkijste gorredidh, dovne dajven sisnjelen jïh dajvi gaskem.

Gosse åejviekontovrem jïh jienebefaageles dajvh tseegkesuvvieh, dellie veanhtede buerebe bijjieguvviem jïh buerebe stuvremenuepieh åådtje, jïh sijjie sjædta stuvrehtimmiefunksjovnem evtiedidh abpe Statpedesne. Jïjnjh joekehts, jïjtjeraarehke jarngh idtjin nuepieh vedtieh dam darjodh.

Statped edtja dåarjoem vedtedh tjïeltide jïh fylhkentjïeltide dej barkosne maanajgujmie, noerigujmie jïh geerve almetjigujmie sjïere lïerehtimmiedaerpiesvoetigujmie. Naemhtie Statped akte bielie lïerehtimmiesuerkeste.

Dïhte orre etaate edtja aktem orre dïenesjeprofijlem tseegkedh. Edtja Statpedem damtijidh aktine sjïerepedagogeles profijline, jïh tjïelke dïenesjigujmie. Edtja barkoem viedtedh maanagïertelaakese jïh ööhpehtimmielaakese.

Gosse jienebefaageles dajvh tseegkesuvvieh, dle utnijh edtjieh seamma nuepieh dïenesjh åadtjodh. Utnijh mah dam daarpesjieh, edtjieh aktem gamte jienebefaageles perspektijvem dååjredh. Goske gaajhkh dajvh leah jienebefaageles byjresh tseegkeme, Statped tjuara åtnoem faagealmetjijstie iktedidh dej sjïerepedagogeles faagesuerkiej sisnjeli, dajvi dåaresth. Naemhtie utnieh edtjieh dååjredh dah gorresuvvieh, jïh reaktoe dïenesjem åadtjoeh dan varke gåarede.

Statped edtja vielie goh aarebi hoksedh dïhte indivijdebaseradamme barkoe lea dïhte våarome maahtoebigkemasse skuvline, maanagïertine jïh PP-dïenesjisnie. Statped edtja dan åvteste tjïeltem/fylhkentjïeltem viehkiehtidh dam daerpies maahtoem bæjjese bigkedh. Dellie daerpies aktine aktelaaketje systeemine, juktie maahtoem dåarjoehtidh tjïeltide jïh fylhkentjïeltide.

Statped edtja orre nasjovnaale ruvtijnh tseegkedh juktie ohtsemh jïh barkoeh gïetedidh. Tjïelth jïh fylhkentjïelth leah joekehts, jïh ovmessie daerpiesvoeth utnieh. Statped edtja daajroem utnedh tjïelti jïh fylhkentjïelti bïjre dejnie ovmessie dajvine, jïh edtja latjkoeh darjodh mah laavenjostoem gorredieh, mah leah sjïehtedamme tjïelti jïh fylhkentjïelti daerpiesvoetide.

Dïejvese jienebefaagelesvoete joekehtslaakan åtnasåvva jïh guarkeme sjædta ovmessie ektiedimmine.

Bïevnese St. 18 daam goerkesem våaroemasse beaja:

Jienebefaagelesvoete lea akte aktanimmie daejstie

• bijjiemaahtoe dejnie ovmessie aerpievuekien faagesuerkine
• laavenjostoemaahtoe
• gamte systeememaahtoe
• ovmessie barkoedåehkieh seamma gïehteldimmesne, dåaresthfaageles laavenjostoe faage-aerpievuekiej dåaresth
• laavenjostoe jeatjah staateles dïenesjigujmie

Dah veanhtadimmieh Statpedese, mah leah buerkiestamme 3. kapihtelisnie Statpeden stilleme, lea dïhte byjjes våarome etaaten barkose. Daate lea dïhte våarome juktie dejtie fïerhtenjaepien dahkoesoejkesjidie darjodh, guktie Statped ulmide jaksa mah leah etaatese bïejeme.

Jis edtja evtiedimmine lyhkesidh, dellie ij leah nuekies byjjes sjæjsjalimmiej jïh bïhkedassi mietie barkedh. Orre öörnedimmie jïh orre dïenesjeprofijle sijhtieh haestedh dejtie tseegkeme sisnjelds kultuvride Statpedesne. Goh akte bielie evtiedimmie- jïh jarkelimmiebarkoste, dle naan perspektijvh sijhtieh viehkiehtidh barkoem vuejnedh aktene gemtebe ektiedimmesne. Daate sæjhta viehkiehtidh kultuvrem bigkedh sisnjielisnie, jïh Statpedem evtiedidh goh dïenesjedeallahtæjja.

Juktie dam buektiehtidh sïjhtebe fokusem utnedh Statpedese aktene siebriedahkeperspektijvesne, aktene utnijeperspektijvesne jïh goh akte jieniebistie aktöörijste aktene råajvarimmiesvaalhtesisnie.

Statpeden barkoe edtja mïelem utnedh, jïh aktem joekehtsem darjodh siebriedahkese. Ööhpehtimmie lea akte dejstie vihkielommes biehkijste mijjen tryjjessysteemesne. Mijjieh edtjebe viehkiehtidh guktie vihkeles siebriedahkeulmieh dennie nöörjen tryjjesstaatesne rïektes sjidtieh. Mijjen råålla daennie ektiedimmesne lea viehkiehtidh guktie lïerehtimmie lea hijven jïh naemhtie sjïehteladteme guktie fïereguhte learohke maahta sov nuepieh jïh talentem nuhtjedh siebriedahken ovmessie sijjine.

Statpeden utnijh ovmessie ulmieh utnieh sijjen jieliedidie. Jeenjesh sijhtieh jollebe ööhpehtimmiem vaeltedh, mearan mubpieh sijhtieh aelkedh barkedh. Muvhtide almetjidie ulmie sæjhta lissiehtamme jieledekvaliteete årrodh.

Daajroe utnedh utnijedåehkien ovmessie ulmiej bïjre lea vihkeles Statpeden barkose.

Jis edtja perspektijvh utnedh mah leah vijriesåbpoe goh mijjen jïjtse dïedtesuerkie, dellie daerpies mijjieh jeatjah suerkiejgujmie barkebe ihke mijjen utnijh edtjieh sijjen ulmieh jaksedh. Bïevn. St. 18 (6.4.2) dam tjïerteste.

Jeatjah nasjovnaale våaroehtamme suerkieh mah leah sjyöhtehke Statpeden barkose leah gaskem jeatjah:

• Fokusem utnedh tjïrrehtimmiem lissiehtidh dehtie 13-jaepien lïerehtimmeste, jïh vaeniedidh dejtie mah jåarhkeööhpehtimmiem orrijieh (v.g. Ny Giv).
• Reerenasse barkoestrategije
• Åejvieladtji fokuse dåaresthprofesjovnelle laavenjostose

Akte nasjovnaale ulmie tjïrrehtimmiem maadthlïerehtimmesne lissiehtidh, jïh vaeniedidh dejtie mah jåarhkeööhpehtimmiem orrijieh. Statped edtja, goh akte sjïerepedagogeles dåarjoedïenesje, viehkiehtidh hijven dïenesjh evtiedidh, jïh reaktoe viehkiem vedtedh dan varke gåarede. Statped edtja akte tjïelke aktööre årrodh dennie byögkeles tjiehtjielisnie dennie sjïerepedagogeles faagesuerkesne.

Reerenassem barkoestrategije vuesehte lea daerpies aktine tjarke barkojne juktie jienebh almetjh nuelelen 30 jaepieh fasseldidh, mah nåakebe funksjovnevoetem utnieh. Fokuse joekoen bïejesåvva noeri vööste mah lea ööhpehtimmien jïh barkoen gaskesne. Fasseldimmiedaltese daan dåahkan lea stabijle vuelege orreme, aaj gosse konjunktuvrh leah hijven. Statped lea akte bielie reerenassen strategijeste akten jienebefaageles dïenesjeprofijlen tjïrrh, buerebe bïevnesh jïh akte hijven laavenjostoe utniji bïjre dennie tjïelten, fylhkentjïelten jïh staateles dïenesjeabparaatesne.

Bïevn St. nr 13 vuesehte ihke daerpies aktine elliesåbpoe jïh iktedamme barkojne suerkiej, dïenesji jïh faagebyjresi dåaresth. Akte vuekie guktie maahta daam haestemem dåastodh lea vielie dåaresthprofesjovnelle laavenjostoe. Statped edtja viehkiehtidh barkoevuekieh jïh struktuvrh evtiedidh mah aktem vielie dåaresthprofesjovnelle laavenjostoem sjugniedieh. Vihkeles biehkieh lea almetjehealsoebarkoe, heerredimmie jïh aareh råajvarimmieh ektiedahkoereformesne . Raeriestimmie akten orre almetjehealsoelaakese tjïelkelaakan vuesehte daerpies aktine dåaresthfaageles laavenjostojne.

Akte utnijeperspektijve sæjhta jiehtedh utniji daerpiesvoeth dïhte våarome sjædta dïenesjh evtiedidh.

Statpeden utnijeperspektijve visjovnine åtna Seamma-aarvoe jïh haalveme. Utnijh Statpeden dïenesjijstie edtjieh seahkarimmiem jïh jååhkesjimmiem dåårjedh. Statped edtja aktem almetjevuajnoem utnedh mij almetjereaktide jïh almetji seamma-aarvojde seahkere .

Ööhpehtimmien jïh barkoen tjïrrh almetjh evtiesuvvieh, orre daajroeh åadtjoeh jïh sijjen identiteetem nænnoestehtieh mubpiejgujmie ektine. Ööhpehtimmien jïh barkoen tjïrrh fïerhte almetje vielie faamoem jïh stuerebe frijjevoetem åådtje jïjtje veeljedh maam edtja jieliedisnie darjodh, jïh stuerebe nuepieh åadtjoeh meatan årrodh demokrateles prosessine jïh siebriedahken jieliedisnie. Ööhpehtimmielaake feerhmemem jïh aareh råajvarimmieh åtna goh vihkeles prinsihph . Seammavyörtegs lïerehtimmie ij leah akte lïerehtimmie mij lea seammaplïeres, men akte lïerehtimmie mij krööhkeste learohkh leah joekehts. Lïerehtimmie edtja feerhmeles årrodh. Feerhmemeprinsihpe sæjhta jiehtedh lïerehtimmie lea gaajhkesidie, ovjearohke maehtelesvoetijste jïh nuepijste.

Prinsihpen aajkoe inkluderingen bïjre lea hoksedh dan jeenjesh goh gåarede maahtoeulmide jeksieh Maahtoelutnjemen learoesoejkesjevierhkesne, jïh gaajhkesh aktem faageles evtiedimmiem åadtjoeh mij lea sjïehtedamme fïereguhten nuepide.

Akte maana mij funksjovneheaptoeh åtna, jallh stoerre jïh gellielaaketje learoetsagkesh, eejhtegidie jïh åerpienidie lissie haestemh vedtieh aarkebiejjien, jïh gosse maanagïertesne jïh skuvlesne aelkieh jïh viehkieabparaatem dååste.

Jïjnjh eejhtegh dååjrieh maanah eah nuekies viehkiem åadtjoeh. Jïjnjh eejhtegh jiehtieh dah tuhtjieh sertiestimmieh leah gïerve, jïh iktedimmie dej ovmessie suerkiej gaskem tsööpkesåvva, guktie eejhtegh jïjtje tjuerieh iktedæjjine årrodh.

Akte vihkeles bielie jarkelimmeste lea sjïehteladtemem eejhtegidie nænnoestehtedh buerebe lïerehtimmien tjïrrh, buerebe iktedamme dïenesjh jïh aelhkebelaakan Statpedem jaksedh.

Laavenjostoe utnijesiebriejgujmie lea vihkeles jis utnijh edtjieh damtedh dej mïele govlesåvva. Jarkelimmieboelhken sijjieh evtiesuvvieh juktie utniji mïelh govledh dovne nasjovnaale jïh regijovnaale daltesisnie. Lissine sæjhta maereles årrodh aktine systeemine juktie utniji mïelh govledh mij lea ektiedamme dejtie Statpeden govhte tjïertestamme faagesuerkide.

Statpedesne tjïerteste maanah, noerh jïh geerve almetjh sjïere lïerehtimmiedaerpiesvoetigujmie goh utnijh. Eejhtegh maanide jïh noeride lea dïejvesen utnijh sisnjelen.

Utnijh Statpeden dïenesjh åadtjoeh tjïelti jïh fylhkentjïelti tjïrrh. PP-dïenesje lea åajvahkommes dïhte iemie lïhtse Statpeden jïh utnijen gaskem.

Tjïelth, fylhkentjïelth, healsoeinstitusjovnh jïh jeatjah profesovnelle dïenesjevedtijh neebnesuvvieh goh laavenjostoeguejmieh jïh aktöörh råajvarimmiesvaalhtesisnie.

Råajvarimmiesvaalhtese edtja barkoejoekedimmiem buerkiestidh aktööri gaskem fïerhten utnijen bïjre.

Utnijem jarngese bïejedh sæjhta jiehtedh utnijen daerpiesvoeth dïhte våarome sjædta juktie dïenesjidie evtiedidh. Dïhte sæjhta jiehtedh Statped aaj tjuara daajroem utnedh dïenesji bïjre mejtie utnije jeatjah suerkine daarpesje, goh lïerehtimmesne.

Statped aktem guhkies aerpievuekiem åtna dagkeres aktivyöki barkose. Tjuara hijven ektiebarkoemaallh åvtese lutnjedh, jïh dejtie åehpies darjodh abpe seabran. Ektiebarkoem aaj tjïelkeste St.bïevn 18.

Statped jïh tjïelth jïh fylhkentjïelth joekehtslaakan laavenjostoeh. Akte fåantoe maahta årrodh tjïelth nuekies maahtoem utnieh juktie jïjtje årroji daerpiesvoeth gorredidh. Akte jeatjah fåantoe maahta årrodh daajroe fååtese Statpeden dïenesji bïjre. Dan åvteste akte ulmie Statped sov råållam tjïelkeste goh akte sjïerepedagogeles dåarjoedïenesje, mij lea almetjen jïh systeemen vööste stuvreme. Rïektesisnie sæjhta jiehtedh akte tjïelkebe barkoejoekedimmie dan gietskies PP-dïenesjen jïh Statpeden gaskem. Akte tjïelke systeeme guktie edtja barkojde gïetedidh jïh latjkoeh darjodh tjïeltigujmie sijhtieh vihkeles biehkieh årrodh daennie tjïelkestimmesne.

Maahta joekoen vihkeles årrodh varke jïh aelhkie Statpeden dïenesji gåajkoe båetedh faagesuerkiej sisnjeli, juktie fïerhten utnijem guhkiebasse dåarjoehtidh. Dejnie aamhtesinie gusnie Statped meatan sjædta åvtelen dïhte gietskies PP-dïenesje, dellie dah suerkieh edtjieh laavenjostoem tseegkedh dan varke gåarede juktie dïedtem jïh barkoejoekedimmiem tjïelkestidh juktie utnijem guhkiebasse dåarjoehtidh.

Akte vuesiehtimmie maahta faalenasse årrodh eejhtegidie akten maanese aktine aadtjen vueptiestamme govlemeteehpeminie.

Bïevn. St. 18 golme strategijine bigkie, juktie haestiemidie jïh nuepide vuesiehtidh, guktie ööhpehtimmiesysteme maahtoem åtna dejtie gelliesåarhts maanide, noeride jïh geerve almetjidie dåastodh sjïere lïerehtimmiedaerpiesvoetigujmie.

Dah strategijh lea akte våarome juktie Statpeden ulmieh, råajvarimmieh jïh effektem buerkiestidh.

Aareh råajvarimmie akte vihkeles prinsihpe lïerehtimmesne. Akte tjïelkebe barkoejoekedimmie Statpeden jïh tjïelten jallh fylhkentjïelten dïenesji gaskem lea eevre daerpies ihke reaktoe maahtoe edtja reaktoe sijjesne årrodh reaktoe tïjjen. Statped edtja tjïelti jïh fylhkentjïelti barkoem dåarjoehtidh, jïh viehkiehtidh guktie maahtoe evtiesåvva maanagïertine, skuvline jïh PP-dïenesjisnie.

Statped edtja öörnesovvedh naemhtie guktie dïhte akten buerebe laavenjostose sjïehteladta ovmessie faagebyjresi gaskem, jïh elliesvoetem DoE-barkosne sjugnede. Statped edtja viehkine årrodh dam tseegkeme daajroem guhkiebasse evtiedidh, jïh dotkeminie jïh evtiedimmine nïerhkedh gosse orre daerpiesvoeth. Akte tjåenghkies nasjovnaale etaate sæjhta aktem hijven bijjieguvviem jïh aktem ulmiestuvreldh maahtoeevtiedimmiem hoksedh.

Statped lea öörnedamme jienebefaageles dajvine mah edtjieh hijven iktedamme dïenesjh hoksedh tjïeltide jïh fylhkentjïeltide. Utnijh sijhtieh Statpeden maahtoem joekehtslaakan daarpesjidh. Dellie daerpies struktuvrh jïh barkoevuekieh utnedh mah aktem aktelaaketje barkoevuekiem gorredieh.

Jarkelimmie Statpedeste lea akte kvaliteetereforme mij edtja aktem orre dïenesjeprofijlem sjugniedidh tïjjen åvtese, mij lea sjïehtedamme dejtie daerpiesvoetide mah gååvnesieh. Jarkelimmie edtja aaj dam sisnjelds reeremem radtjoesåbpoe darjodh. Gosse Statped öörnesåvva jienebefaageles dajvine, dïhte sæjhta nuepiem nænnoestehtedh öörnegen mietie jïh ellieslaakan barkedh. Dïenesjh sijhtieh radtjoesåbpoe vadtasovvedh, jïh dïenesji kvaliteete sæjhta buerebe sjïdtedh.

Ektiedimmiem tjïelkestidh ulmien, darjomi jïh effekten gaskem edtja viehkiehtidh våaroehtidh, jïh barkoen otnjegem vuesiehtidh jarkelimmieboelhken. Dïhte mij tabellesne neebnesåvva goh veanhtadamme effekth lea vuesiehtimmieh veanhtadimmide Bïevnesisnie St. 18.

Statped aktene aareh boelhkesne jarkelimmesne. Tjuara dan åvteste dejtie buerkiestamme effekteulmide tjoevkesisnie vuejnedh destie. Jaepien 2013 sæjhta prosessh tjïrrehtidh mah sijhtieh dejtie buerkiestamme effektide tjïelkestidh, jïh dan åvteste maahta staeriedimmieh sjïdtedh daan boelhken.

Tabelle vuelielisnie Statpeden ulmieh vuesehte, jïh veanhtadamme effekte daejstie. Dah ulmieh leah buerkiestamme Bïevn St. 18. Sæjhta dejtie darjoemidie mah leah ulmide ektiedamme, dennie fïerhtenjaepien dåarjoeprievesne dajvide buerkiestidh.

Statped akte tjïelke jïh stïeresne dïenesjevedtije sjïerepedagogeles dåarjoste tjïeltide jïh fylhkentjïeltide. Statped dïenesjh vadta dovne almetje- jïh systeemedaltesisnie, jïh gaajhkh tjïelth jïh fylhkentjïelth seammavyörtegs dïenesjh Statpedeste åadtjoeh.

Effekte

• Tjïelth jïh fylhkentjïelth leah åehpies Statpedine goh siebrie, jïh dej dïenesjigujmie mejtie Statped maahta deelledh
• Utnijh dïenesjem dååjrieh goh stïeresne jïh daajroes
• Eejhtegh edtjieh jearsoes damtedh maanah dam dåarjoehtimmiem åadtjoeh mejtie daarpesjieh, jïh dah govlelgieh, jïh dej dååjrehtimmieh krööhkestamme sjidtieh
• Statped reaktoe dïenesjh deellie, dan varke goh gåarede jïh reaktoe tïjjese
• Statped vååjnoe goh akte tjïelke dïenesjedeellije
• Tjïelkebe barkoe- jïh dïedtejoekedimmie PP-dïenesjen jïh Statpeden gaskem
• Viehkiehtidh guktie jienebh maehtieh jåarhkeööhpehtimmiem tjïrrehtidh, jïh jienebh maehtieh meatan årrodh studijinie jïh barkosne
• Lissiehtamme jieledekvaliteete utniejidie (viehkine utnijen nuepide evtiedidh)

Statped sjïere maahtoem åtna sjïerepedagogeles faagesuerkiej sisnjeli, jïh eadtjohkelaakan viehkehte daajroem jïh maahtoem geerjehtidh daejnie suerkine.

Effekte

• Statped akte tjïelkebe jïh vielie våajnoes aktööre dennie sjïerepedagogeles faagesuerkesne regijovnaale jïh nasjovnaale sijjesne
• Daerpies sjïerepedagogeles dïenesje vadtasåvva gusnie PP-dïenesje jïjtje ij dam maahtoem utnieh
• Utnijh dååjrieh dah buerebelaakan Statpeden bijjiemaahtoem åadtjoeh
• Statped vaarjele jïh evtede sjïerepedagogeles bijjiemaahtoem
• Statped ohtsijh åådtje jolle faageles maahtojne

Statped aktem strategijem åtna juktie suerkieh våaroehtidh dotkeme- jïh evtiedimmiebarkose (DoE), jïh lea laavenjostoeguejmie universiteetide jïh jïlleskuvlide.

Effekte

• DoE-strategije aktem ellies bijjieguvviem jïh stuvremem gorrede dotkeme- jïh evtiedimmiebarkoste Statpedesne
• Statped dotkeme- jïh evtiedimmiebarkosne viehkehte Statpeden faagesuerkiej sisnjeli
• Universiteeth jïh jïlleskuvlh Statpedem åtna goh akte hijven laavenjostoeguejmie
• DoE-barkoe viehkehte daajroem lissiehtidh Statpeden faagesuerkiej sisnjeli
• DoE-barkoe viehkehte daajroem lissiehtidh lïerehtimmiesuerkesne

Jarkelimmie Statpedeste lea akte prosesse mij edtja guhkiem vaasedh, jïh gusnie jïjnjh biehkieh. Dan åvteste vihkeles fokusem steeredh jarkelimmien aajkose, jïh ulmide mah leah bïejesovveme gïehtelæmman, guktie barkoen otnjege gorresåvva.

Dennie vijriesåbpoe jarkelimmieprosessesne Statpedeste sæjhta akte sjïere fokuse årrodh Statped

• akte tjïelke faageles dåarjoehtæjja maanagïertesne jïh lïerehtimmesne
• akte nasjovnaale gïehtelimmie aktine tjïelke dïenesjeprofijline
• lea stïeresne utniejidie, saaht gusnie dah årroeh
• aktem positijve, gaahpoeh jïh feerhmeles siebriekultuvrem åtna
• fokusem åtna åvtehkeråållese jïh akten hijven stuvremetjïertese
• aktöörh meatan vaeltieh guktie hijven prosessh gorresuvvieh
• lea eadtjohke faageles evtiedimmesne nasjovnaale jïh gaskenasjovnaale sijjesne
• orre lïerehtimmievierhtieh jïh orre tryjjesteknologijem åtnose vaalta, jïh viehkehte orre evtiedidh
• systeemh åtna, faageles jïh reereles, mah aktem «rööpses laejkiem» gorrede abpe råajvarimmiesvaalhtesisnie

Tryjjesteknologijie ij leah akte aate, men akte politihkeles visjovne. Visjovne lea tryjjesteknologije edtja byögkeles dïenesjh orrestidh jïh radtjoestidh. Dïejvese tryjjesteknologijie sjïerepedagogihken bïjre, gaajhkh elektrovneles dorjesh jïh meedijh feerhmie (vuesiehtimmien gaavhtan Gaskeviermie) mah sïejhmelaakan siebriedahkesne åtnasuvvieh, men aaj maehtieh pedagogeles råajvarimmine åtnasovvedh.

Jarkelimmie Statpedeste lea buerkiestamme goh akte kvaltiteetereforme. Luhkieakte jïjtjeraarehke maahtoejarngh tjåanghkan bïejedh njieljie jienebefaageles dajvide, nuepieh vadta dejtie reereles jïh sisnjelds systeemide radtjoestidh jïh iktedidh.

Sæjhta fokusem bïejedh daase dejnie fïerhtenjaepien dahkoesoejkesjinie. Akte ulmie dam reereles suerkiem radtjoestidh, guktie maahta vierhtieh åejviebarkose jïh dan utnijestuvreme barkose sertiestidh.

Vihkeles tjïertestidh daate ulmie radtjoestimmine aaj lea kvaliteetem suerkine bueriedidh, viehkine nænnoesåbpoe faagebyjresh bæjjese bigkedh dennie reereles suerkesne. Såemies suerkieh mejgujmie sæjhta barkedh leah

• ekonomije, baalhka jïh reeknehlåhkoe
• IKT
• HR jïh barkoedåehkie
• barkoestuvreme
• eeke jïh skåårvemh
• våarhkoe

Jarkelimmesne Statpedeste govlesadtemebarkoe joekoen vihkeles sjædta, dovne sisnjelds jïh byjngetje.

Statped eajhnadåvva aktem jolle govlesadtemefaageles profijlem utnedh. Dan åvteste Statpeden tjåenghkies bïevnese- jïh govlesadtemefaageles vierhtieh iktede, guktie maahta dajvi jïh daltesi dåaresth barkedh.

Redaktööredïedte gaajhkide bïevnesekanaalide åejviekontovrese bïejesåvva.

Edtja maehtedh jarkelimmiem Statpedeste govlesadtemesuerkesne daejnie suerkine vuejnedh:

• Tjåenghkies govlesadtemestrategije jïh soejkesje vuesiehtieh Statped lea akte gaahpoeh jïh stïeresne etaate.
• Visuelle profijline orre logo’ine jïh tjåenghkies gïeleprofijline aelhkebe sjædta Statpedem damtijidh
• Utnijh jïh tjïertestamme ulmiedåehkieh maehtieh sjyöhtehke bïevnesh aelhkieslaakan gaavnedh
• Govlesadtemekanaalh leah sjïehtesjamme dovne sisvegisnie jïh teknihkesne, jïh hijven universelle hammoem utnieh.